Tôi lấy làm vô cùng buồn thương khi biết về sự ra đi của Baba Phuntsog Wangyal tại Bắc Kinh. Ông là một người cộng sản thực sự, có động cơ chân thành để thực hiện vì lợi ích của nhân dân Tây Tạng. Trong cái chết của ông, chúng tôi đã mất đi một người bạn đáng tin cậy.
Tôi đã gặp Phunwang lần đầu tiên vào năm 1951 khi ông cùng với các quan chức Trung Quốc tới Lhasa, lúc ấy ông đã rất nổi tiếng. Sau đó, trong chuyến thăm của tôi đến Bắc Kinh và các thành phố khác trong năm 1954-1955 ông đã trợ giúp và giải thích cho tôi trong quá trình mà chúng tôi đã trở thành những người bạn tốt của nhau. Trong hàng loạt các cuộc gặp gỡ giữa tôi và Chủ tịch Mao nói riêng, ông đã dành cho tôi một sự giúp đỡ vô cùng quan trọng khi ông là thông dịch viên của tôi. Ông là người rất thông thạo về tư tưởng Mác-xít và phần lớn những gì tôi biết đều là đã được học hỏi từ ông ấy. Ông là một trong những người Tây Tạng nhận thức được những nhược điểm của hệ thống chính trị và xã hội hiện hành ở Tây Tạng, là người đã lấy nguồn cảm hứng từ chủ nghĩa cộng sản để mang lại sự thay đổi.
Thông qua tấm gương của chính mình, Phunwang đã cho thấy rằng, bạn có thể là một cộng sản thật sự trong khi đồng thời cũng có thể tự hào về di sản dân tộc Tây Tạng của bạn. Ông đã khiến cho tôi ngạc nhiên khi - tại cuộc gặp gỡ đầu tiên của chúng tôi, trước sự có mặt của phái đoàn Đại biểu Trung Quốc, ông đã chọn cách đảnh lễ và lạy xuống trước mặt tôi. Đồng thời, trong khi các quan chức Trung Quốc tất cả đều mặc đồng phục thống nhất theo quy tắc phù hợp với Mao Trạch Đông, thì ông lại mặc một chiếc áo chuba truyền thống của Tây Tạng. Khi tôi hỏi ông về điều này, ông nói với tôi rằng, sẽ là một sự sai lầm khi nghĩ rằng cuộc cách mạng cộng sản là chủ yếu quan tâm đến cách ăn mặc. Ông nói rằng nó quan trọng hơn nhiều vì đó là một cuộc cách mạng của ý tưởng, ông chỉ ra cho tôi là, ông không nghĩ rằng là một người cộng sản có nghĩa là một người Tây Tạng cần phải bác bỏ những truyền thống Tây Tạng của mình.
Bất chấp sự giữ gìn vững chắc lý tưởng cộng sản của ông; chính quyền Trung Quốc đã đánh giá sự cống hiến của Phuntsog Wangyal đối với bản sắc Tây Tạng của ông với một quan niệm tiêu cực, và kết quả là ông đã trải qua 18 năm bị giam cầm trong tù ngục. Ông vẫn không hề nản chí; và thậm chí ngay cả sau khi nghỉ hưu, ông vẫn tiếp tục quan tâm đến quyền lợi và hạnh phúc của người dân Tây Tạng - điều mà ông luôn nêu lên với lãnh đạo Trung Quốc bất cứ khi nào ông có cơ hội.
Một con người trung thực, chân thành; tôi rất thích sự bầu bạn của ông bất cứ khi nào chúng tôi gặp nhau. Tôi đã hy vọng rằng chúng tôi có thể sẽ gặp lại nhau lần nữa; nhưng điều đó đã không thể xảy ra nữa rồi!
Tôi cầu nguyện cho Phuntsog Wangyal có thể có được một sự tái sinh tốt lành! và xin gửi lời chia buồn của tôi đến với vợ con và gia đình ông!
Dharamsala, Ấn Độ
Ngày 30 tháng 3 năm 2014
