Những nhận xét được đưa ra bởi Thánh Đức Đạt Lai Lạt Ma trong cuộc phỏng vấn gần đây của BBC đã gây ra sự băn khoăn mà chúng tôi cảm thấy cần phải giải quyết.
Trước tiên, khi trả lời một câu hỏi về việc liệu sự tái sinh của chính Ngài có thể là một phụ nữ hay không, và gợi ý rằng nếu Ngài là một phụ nữ thì sẽ là một người phụ nữ có sức hấp dẫn, Ngài thực sự không có ý xúc phạm. Ngài vô cùng xin lỗi vì mọi người đã bị tổn thương bởi những gì Ngài nói và Ngài đã đưa ra lời xin lỗi chân thành.
Ngài luôn nhấn mạnh đến sự cần thiết của mọi người để kết nối với nhau ở mức độ sâu sắc hơn của con người, thay vì bị cuốn vào những định kiến dựa trên những biểu hiện bề ngoài. Đây là điều mà tất cả những người có cơ hội gặp Ngài đều nhận ra và rất cảm kích. Bối cảnh ban đầu của việc Ngài đề cập đến ngoại hình của một người phụ nữ kế vị là một cuộc trò chuyện với biên tập viên tạp chí Paris lúc đó của tạp chí Vogue, người đã mời Ngài vào năm 1992 để làm khách mời cho phiên bản tiếp theo. Cô ấy hỏi liệu một Đạt Lai Lạt Ma tương lai có thể là phụ nữ không. Ngài đã trả lời: “Đương nhiên rồi! nếu như điều đó hữu ích hơn", và Ngài nói thêm, như một lời đùa rằng - cô ấy phải có sức hấp dẫn. Ít ra, Ngài đã trả lời một phần với môi trường xa lạ khi làm việc với một nhóm người mà tiêu điểm chính của họ là thế giới thời trang cao cấp.
Ngài - một Tăng sĩ ở giữa độ tuổi tám mươi, có ý thức sâu sắc về những mâu thuẫn giữa thế giới vật chất, toàn cầu hóa mà Ngài gặp phải trong các chuyến du hành của mình và những ý tưởng bí mật, phức tạp hơn về tái sinh là trung tâm của truyền thống Phật giáo Tây Tạng. Tuy nhiên, đôi khi cũng có xảy ra những lời nhận xét chỉ trích - có thể mang đến tiếng cười vui giải trí trong một bối cảnh văn hóa nào đó, nhưng nó cũng sẽ bị làm mất đi tính hài hước trong sự chuyển đổi khi được đưa vào một bối cảnh khác. Ngài đã rất hối tiếc về bất kỳ sự mích lòng nào mà nó có thể đã gây ra.
Suốt cả cuộc đời mình, Ngài đã phản đối việc khách quan hóa phụ nữ, Ngài ủng hộ phụ nữ và các quyền lợi của họ; và tôn vinh sự đồng thuận quốc tế ngày càng gia tăng để hỗ trợ bình đẳng giới và tôn trọng phụ nữ. Dưới sự lãnh đạo của Ngài, Ni Giới Tây Tạng lưu vong đã có cơ hội học tập và đạt được bằng cấp học Vị Geshe-ma (Nữ Tiến Sĩ), cho thấy họ đã có được trình độ học vấn cao mà trước đây vốn dĩ chỉ được dành cho Chư Tăng. Ngài đã thường xuyên đề nghị rằng nếu chúng ta có nhiều nữ lãnh đạo, thì thế giới sẽ là một nơi yên bình hơn.
Cũng trong cùng một cuộc phỏng vấn của BBC, quan điểm của Ngài về cuộc khủng hoảng người tị nạn và di cư hiện nay có thể đã bị giải thích sai. Ngài đương nhiên cảm kích nhiều người đã rời khỏi đất nước của họ và có thể không muốn hoặc không thể quay trở lại; nhưng người Tây Tạng - những người ấp ủ ý tưởng trở về nhà, sẽ thấy đất nước của họ bị thay đổi không thể chối bỏ. Tuy nhiên, Ngài cũng hiểu được những điều khó khăn và sự bấp bênh của những người ở các quốc gia nơi mà người tị nạn và người di cư tạo lập quê hương mới của họ. Những gì Ngài đã viết trong một bản đã được biên tập và in ra cho tờ Washington Post, ngày 13 tháng 6 năm 2016, đã nắm bắt được bản chất quan điểm của Ngài về vấn đề quan trọng này:
"Thật đáng khích lệ khi chúng ta thấy được nhiều người dân bình thường trên khắp thế giới thể hiện lòng từ bi đối với hoàn cảnh của người tị nạn, từ những người đã giải cứu họ khỏi biển cả mênh mông, đến những người đã đón nhận họ và cung cấp cho họ sự hỗ trợ và tình bằng hữu. Tôi cảm nhận được một sự đồng cảm mãnh liệt đối với tình huống của họ, và khi chúng tôi nhìn thấy nỗi thống khổ của họ, chúng tôi cần làm tất cả những gì có thể để giúp đỡ họ. Tôi cũng có thể hiểu được nỗi sợ hãi của những người ở nước sở tại, những người có thể cảm thấy sự quá tải. Sự kết hợp của hoàn cảnh đã thu hút sự chú ý đến tầm quan trọng sống còn của hành động tập thể đối với việc khôi phục lại nền hòa bình chân chính cho vùng đất mà những người tị nạn này đang chạy trốn. Người tị nạn Tây Tạng có kinh nghiệm sống đầu đời qua những hoàn cảnh như vậy; và mặc dù chúng tôi chưa thể trở về quê hương, nhưng chúng tôi rất biết ơn sự hỗ trợ nhân đạo mà chúng tôi đã nhận được qua nhiều thập kỷ từ bạn bè, bao gồm cả người dân Hoa Kỳ."
Lại nữa, tại Palermo, Sicily, vào tháng 9 năm 2017, Ngài tuyên bố rằng - cách mà người di cư và người tị nạn đã được các nước châu Âu chấp nhận đã thể hiện được lòng từ bi trong hành động. Ngài nói rõ: “Chúng ta nên giúp đỡ họ ngay bây giờ trong lúc họ đang tuyệt vọng. Nhưng, cuối cùng họ sẽ muốn trở về quê hương của chính mình. Đây là điều mà người Tây Tạng chúng tôi luôn khắc ghi trong tâm khảm. Trước hết chúng ta phải thấy được nền hòa bình và sự phát triển được khôi phục lại ở các quốc gia mà người tị nạn đã chạy trốn, và về lâu dài - lẽ tự nhiên là ai cũng muốn được sống ở vùng đất nơi mà mình đã được sinh ra."
Ngài thường xuyên cảnh báo chống lại việc cho phép quan điểm gây chia rẽ của khái niệm về “chúng ta” và “bọn họ” phát triển. Ngài gợi ý rằng một giải pháp cho nhiều vấn đề rắc rối mà chúng ta đang gặp phải trên thế giới hiện nay là nhắc nhở chính bản thân mình rằng - là con người, tất cả chúng ta đều là những anh chị em thuộc một gia đình nhân loại, và nếu cùng nhau hợp sức thì chúng ta có thể hành động để giải quyết những thách thức toàn cầu mà chúng ta đang đối mặt.
Ngày 2 tháng 7 năm 2019
