Thekchen Chöling, Dharamsala, HP, Ấn Độ - Thánh Đức Đạt Lai Lạt Ma đã mở đầu ngày thứ hai của cuộc trò chuyện với các Nghiên cứu sinh về Thay đổi Thế hệ USIP bằng cách chúc họ một buổi sáng tốt lành và bày tỏ hy vọng rằng đêm qua họ đã ngủ ngon.
Ngài nói với họ: “Chúng ta lại gặp nhau! Và tôi muốn quý vị biết rằng tôi vô cùng cảm kích về cuộc thảo luận mà chúng ta đang có!”.
Lise Grande - Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Viện Hòa bình Hoa Kỳ - trả lời rằng cô rất vui khi được hầu chuyện với Đức Ngài trong ngày thứ hai. Cô ấy đề cập rằng chủ đề của ngày hôm nay là “Giáo dục con tim và khối óc”; và khán giả trực tuyến sẽ rất vinh dự khi được nghe những gì Ngài nói về điều đó.
“Thế kỷ trước tràn ngập bạo lực đến nỗi một số người nghĩ rằng đó là điều bình thường và có lợi,” Ngài trả lời. “Sự nỗ lực lớn đã được dành cho việc chế tạo vũ khí, đặc biệt là vũ khí hạt nhân. Nhưng hiện nay thế giới đang suy nghĩ nghiêm túc hơn về vấn đề hòa bình. Các quốc gia đã trở nên phụ thuộc lẫn nhau trong nền kinh tế toàn cầu. Và trong bối cảnh đó, chiến tranh đã trở nên không còn thích hợp nữa. Các tranh chấp và bất đồng phải được giải quyết bằng cách nói chuyện - thông qua đối thoại.
“Chúng ta phải giáo dục thế hệ trẻ về cách mà thế giới đã thay đổi. Ngày nay, thực tế là làm việc để cùng tồn tại ở cấp độ toàn cầu. Sẽ không còn phù hợp nữa khi chỉ nghĩ về “tổ quốc của tôi". Chúng ta phải giáo dục những người trẻ tuổi biết suy nghĩ về cách làm thế nào để đạt được hòa bình thực sự trên thế giới. Chúng ta phải tính đến toàn bộ thế giới, toàn bộ nhân loại, trên bình diện toàn cầu. Và trên hết, tất nhiên là vấn đề trái đất đang nóng lên.
“Thế hệ trẻ phải có tầm nhìn rộng hơn. Họ cần phải tiếp nhận một quan điểm rộng lớn hơn, không chỉ đơn giản là lặp lại những gì đã trải qua trong quá khứ.
“Khi đến Ấn Độ tị nạn, tôi thấy mình có cơ hội gặp gỡ nhiều người hơn nữa. Tôi đã suy ngẫm rằng, nếu bạn thấy mình bị lạc ở một nơi xa xôi nào đó và có người khác xuất hiện, bạn sẽ không quan tâm đến việc họ đến từ đâu hoặc họ theo đức tin nào. Bạn chỉ đơn giản là hạnh phúc khi được gặp gỡ một con người khác.
"Đây là lý do chính yếu. Tất cả chúng ta đều là con người và tất cả chúng ta phải sống cùng nhau trên hành tinh này. Khi tôi gặp những người ở các quốc gia khác nhau, những người theo các tôn giáo khác nhau và có lẽ có màu da khác nhau, tôi chỉ đơn giản nghĩ rằng tất cả chúng ta đều là những con người như nhau. Chúng ta phải giúp đỡ lẫn nhau. Đây là lý do tại sao tôi thúc đẩy sự công nhận tính đồng nhất của nhân loại.
“Chúng ta phải giải thích cho những người trẻ tuổi rằng, chúng ta đều là những thành viên của cùng một gia đình nhân loại. Một lý do cấp thiết để liên hệ giữa chúng ta với sự đồng nhất của nhân loại là sự nóng lên toàn cầu. Không có trường hợp ngoại lệ nào được thực hiện đối với quốc gia này hoặc quốc gia kia; nó ảnh hưởng đến tất cả chúng ta.
“Sự nghiên cứu của khoa học đã khẳng định tầm quan trọng của việc đạt được sự an lạc nội tâm. Nếu một cộng đồng được hòa bình và được thúc đẩy bởi lòng nhân ái, thì các cá nhân của cộng đồng đó cũng sẽ an lạc hơn.
"Tôi hy vọng rằng giáo dục sẽ có ý nghĩa là những người trẻ sẽ không lặp lại những sai lầm của quá khứ."
Lise Grande cảm ơn Đức Ngài vì đã chú ý đến mối liên hệ giữa hòa bình trong tâm hồn và hòa bình trên thế giới. Cô bắt đầu giới thiệu những Nghiên cứu sinh về thay đổi thế hệ USIP - những người có nêu câu hỏi lên cho Ngài. Trước hết, Sophia Santi đến từ Venezuela kể lại câu chuyện về một giáo sư đã quở trách một sinh viên khi cậu ta không thể trả lời được câu hỏi của cô. Sophia muốn biết Đức Ngài có thể nói gì với một Giáo viên như thế.
“Việc một giáo viên quở trách hoặc hạ nhục một học sinh theo cách mà cô mô tả là không phù hợp. Ngay cả từ quan điểm của giáo viên, đó là một sai lầm. Một người nào đó mà học sinh coi là một giáo viên tuyệt vời - sẽ hài lòng với mối quan hệ của họ, trong khi một giáo viên được coi là cảnh giác sẽ cảm thấy không thoải mái. Mối quan hệ tốt giữa giáo viên và học sinh là rất quan trọng. Ngay cả khi câu hỏi của học sinh là ngớ ngẩn và ngu ngốc, thì học sinh vẫn có thể hỏi những câu hỏi ấy; và giáo viên nên trả lời nó một cách tôn trọng."
Faten Khalfallah từ Tunisia đã hỏi về mối quan hệ của Đức Ngài với những Vị Thầy của mình. Ngài trả lời: “Tôi có hai người thầy chính; một trong số họ chủ yếu dạy tôi những luận thuyết triết học vĩ đại. Vị ấy đã truyền cho tôi niềm hy vọng lớn lao rằng tôi có thể trở thành một triết gia nổi tiếng. Vị ấy đã khích lệ và khiến cho tôi tràn đầy nhiệt tâm. Đôi khi Vị ấy mang một vẻ mặt nghiêm túc, nhưng nhìn chung Vị ấy đã ban cho tôi sự động viên và niềm hy vọng”.
Nicholas Songora đến từ Kenya đã kể một câu chuyện khác về việc bị làm nhục bởi một giáo viên đầy phẫn uất. Cậu cũng hỏi Đức Ngài về mối quan hệ giữa thầy và trò như thế nào.
Đức Ngài nói với cậu ta, “Nếu chúng ta có một người thầy tốt bụng và từ bi, thì ngay cả khi môn học khó hóc búa, học sinh vẫn thấy dễ hiểu hơn. Khi giáo viên đối xử với họ bằng thái độ khinh thường, thì học sinh có xu hướng học không tốt. Học sinh có thể đặt câu hỏi này đến câu hỏi khác. Ngày nay, internet đã cung cấp cho chúng ta nhiều cách thức để học hỏi, nhưng kinh nghiệm sống động của một người thầy có quan tâm vẫn là hiệu quả nhất”.
Tania Rosas đến từ Colombia đã mô tả nguồn cảm hứng mà cô nhận được từ người Bà của mình - một nhà giáo dục đã thành lập trường học của riêng mình. Cô nhận xét rằng các cơ hội giáo dục đã thay đổi kể từ thời của Bà cô. Cô tự hỏi cách nhìn của Đức Ngài về tương lai của giáo dục.
Ngài bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với những băng thu âm và video có sẵn trên internet và nhiều triển vọng đối với việc thu thập thông tin. Theo thời gian, công nghệ có thể giúp cho sinh viên học hỏi được nhiều thứ đến mức họ tự nhiên trở nên có tầm nhìn rộng mở hơn thay vì chỉ lặp lại những lối tư duy cổ hủ. Ngài bày tỏ hy vọng rằng điều này sẽ có nghĩa là trong tương lai những người trẻ tuổi sẽ quan tâm nhiều hơn đến toàn thể nhân loại.
Soukaina Hamia đến từ Ma-rốc đã được diện kiến Đức Ngài hai lần vào năm 2016. Khi mô tả về sự ảnh hưởng của cuộc diện kiến mà cô đã có đối với Ngài, cô nói rằng nó đã dạy cô rằng giáo dục chính là đáp án, là cách thức và con đường dẫn đến hạnh phúc, hòa bình và giác ngộ. Cô tiết lộ rằng việc gặp gỡ Đức Ngài đã khiến cô trở thành một người Hồi giáo tốt hơn. Nó cũng nhắc nhở cô rằng giáo dục tương thích với tôn giáo, và đây là lý do vì sao từ đầu tiên trong Kinh Qur'an là từ: "Đọc".
Ngài trả lời: “Cho dù có những khác biệt về mặt triết học, nhưng bản chất của tất cả các truyền thống tôn giáo đều giống nhau - lòng nhân ái. Đôi khi việc nắm giữ những lập luận trí tuệ là hữu ích và có thể gây phấn khích, tuy nhiên vào những lúc khác - chẳng hạn vào lúc sắp lâm chung - thì không ai muốn tranh luận cả. Họ chỉ muốn được bình yên”.
Lise Grande đã đặt một số câu hỏi thay mặt cho những người xây dựng hòa bình - những người không thể tham gia cuộc trò chuyện trực tuyến. Câu hỏi của Luisa Romero từ Colombia là, về tình trạng liên quan đến những sự kỳ thị như về quốc tịch, chủng tộc và tôn giáo. Đức Ngài trả lời rằng tôn giáo ảnh hưởng một cách tự nhiên đến cách tư duy của xã hội, có thể bao gồm những định kiến về chủng tộc và giới tính. Tuy nhiên, thực tế thì tất cả các truyền thống tôn giáo chính đều truyền tải một thông điệp chung về tầm quan trọng của lòng nhân ái. Khi những hoàn cảnh mới xuất hiện, thì cần có những cách tư duy mới.
Kuany Charles Ngor đến từ Nam Sudan muốn biết phương pháp để loại bỏ những thái độ tiêu cực. Đức Ngài nói với cậu ta rằng, là con người, chúng ta thông minh. Chúng ta có thể tư duy và suy luận. Thực tế mà chúng ta đang sống là mọi thứ đều phụ thuộc lẫn nhau, vì vậy chúng ta phải áp dụng một cái nhìn tổng thể và rộng mở hơn.
Daniella Liendo đến từ Venezuela đã hỏi làm thế nào để đối phó với những điều mà dường như không thể thay đổi được. Đức Ngài nhắc lại rằng chúng ta có tiềm năng để tư duy một cách toàn diện hơn. Ngài khuyến nghị rằng nếu không thể khắc phục được các vấn đề, tốt hơn hết bạn nên chấp nhận chúng như chúng đang là. Ngài đã dẫn lời một Đạo Sư Ấn Độ cổ đại - người đã khuyên rằng, nếu sự trở ngại có thể khắc phục được thì cần phải thực hiện hành động để khắc phục. Nếu nó không thể khắc phục được, thì lo lắng về điều đó cũng sẽ không giúp ích được gì.
Trả lời câu hỏi của Lise Grande về cách mà các nhà lãnh đạo tôn giáo có thể thúc đẩy chủ nghĩa nhân văn, Đức Ngài nhận thấy rằng các quan điểm triết học khác nhau, nhìn mọi thứ từ các góc độ khác nhau, có thể rất hữu ích. Ngài gợi ý rằng, nếu một nhà hàng mà lúc nào cũng chỉ cung cấp cùng một loại thức ăn thì mọi người sẽ rất dễ cảm thấy nhàm chán. Những lối tư duy khác nhau cũng giống như những món ăn khác nhau dành cho trí não. Chúng có thể đầy sinh lực và kích thích.
Khi được hỏi về lời khuyên chung của Ngài dành cho các Nghiên cứu sinh về Thay đổi Thế hệ USIP, Đức Ngài trả lời:
“Trong cuộc sống đương nhiên chúng ta phải đối mặt với những khó khăn. Nếu chúng ta cho phép mình trở nên mất tinh thần, thì đó là một thất bại thực sự. Trong cuộc sống của chính mình, tôi đã gặp đủ thứ vấn đề, nhưng tôi chưa bao giờ cảm thấy nản lòng. Tôi tin rằng chúng ta luôn có thể sử dụng trí thông minh của mình và xem xét bất cứ điều gì phức tạp vây lấy chúng ta từ một góc nhìn rộng hơn. Chúng ta nên sử dụng bộ não con người của mình với sự quyết tâm của con người”.
Lise Grande đã kết thúc cuộc trò chuyện bằng cách cảm ơn Đức Ngài và những người tham gia khác. Cô cũng gửi lời cảm ơn đến những người đã tạo điều kiện cho cuộc trò chuyện này được diễn ra. Cô mong có thể được nói chuyện với Đức Ngài một lần nữa vào năm sau. Kalden Lodoe - Giám đốc Tin tức Tây Tạng của Đài Á Châu Tự do và cũng là điều phối viên của cuộc gặp gỡ này - cũng gửi lời cảm ơn đến mọi người - những người đã có sự hỗ trợ quan trọng dành cho cuộc trò chuyện này.
Như lời nhận xét cuối cùng của mình, Đức Ngài đã đọc lại những câu từ một cuốn sách cổ của Ấn Độ mà Ngài thường lặp lại hàng ngày với chính mình, ý chính của bài Kệ như sau:
"Như thế, được chiếu soi bằng ánh dương của tuệ giác;
Bồ tát thấy rõ như quả amla trong lòng bàn tay mở toạc;
Rằng ba cõi vốn dĩ vô sanh kể từ khoảnh khắc đầu tiên;
Và thông qua năng lực Tục Đế - Vị ấy tiến về nơi đoạn diệt."
"Dù tâm Ngài có thể an trú triền miên trong cảnh giới tịch diệt;
Ngài vẫn khởi Bi Tâm đối với chúng sanh không được chở che;
Tiến xa hơn nữa - nhờ vào tuệ giác - Ngài đã vượt trội hơn
Tất cả hàng Thanh Văn, Duyên Giác và bậc trung trong chư Phật.”
“Như Chúa Tể loài Thiên Nga luôn bay trước đầu đàn
Với đôi cánh trắng của Từ bi và Trí tuệ rộng dang.
Được thúc đẩy bởi sức mạnh của cơn gió đại hùng Giới Đức,
Vượt đến bờ bên kia, đạt được phẩm chất đại dương của Chiến thắng Huy hoàng.”
Ngài nói rằng những lời này đã mang lại cho Ngài sự tự tin lớn lao; và nhắc lại rằng mặc dù chúng ta có thể theo các truyền thống khác nhau, nhưng chia sẻ kinh nghiệm của mình với nhau là điều vô cùng quý giá!
