Shewatsel, Leh, Ladakh, Ấn Độ - Sáng sớm nay, Thánh Đức Đạt Lai Lạt Ma đã bay thẳng từ Dharamsala đến Leh, Ladakh. Khi đến nơi, Ngài được cung đón bởi Thượng tọa Thiksey Rinpoché; Thượng tọa Thuksey Rinpoché - Ủy viên Hội đồng Phát triển Núi Đồi Tự trị Ladakh; Tashi Gyalson - Chủ tịch Hội Phật giáo Ladakh; Dawa Tashi - Chủ tịch Hội Tự viện Ladakh; Thượng tọa Dorjé Stanzin - Đại diện các cộng đồng Hồi giáo và Thiên chúa giáo; Tổng Giám đốc Cảnh sát Ladakh; Phó Ủy viên Hội đồng Cảnh sát Leh và Giám đốc Sở Cảnh sát.
Sau buổi lễ Cung nghinh ngắn gọn, Đức Ngài và đoàn tùy tùng bắt đầu cuộc hành trình dài 9 km để đến Shewatsel Phodrang. Người dân hân hoan xếp hàng dọc theo con đường - người Ladakh, người Tây Tạng và người dân đến từ những nơi khác. Những chiếc xe jeep chở đầy vũ công hóa trang và chư Tăng nhạc công chạy phía trước. Có nơi, đám đông xếp thành nhiều hàng dài. Họ cầm trên tay hoa, khăn khata lụa và trầm hương. Những người khác thì cầm ô che nắng. Nhiều người đã hát và nhảy múa khi Đức Ngài quang lâm ngang qua chỗ của họ. Bên cạnh những người Phật tử, các bé trai và bé gái từ các trường học Hồi giáo cũng có mặt để cung đón Đức Ngài. Một số lượng đáng ngạc nhiên các bạn trẻ đã rơi nước mắt vì vui mừng khi được nhìn thấy Ngài đi ngang qua chỗ của mình.
Tại Shewatsel Phodrang, Thánh Đức Đạt Lai Lạt Ma đã được chư Tăng và chư Ni cung đón, họ vừa tụng kinh vừa thổi kèn, đánh trống và chũm chọe. Ngay tại cửa của cung điện, những nhóm trống truyền thống của Ladakh đã vang lên tiếng cung nghinh chào mừng.
Khi Đức Ngài bước ra khỏi xe, Thiksey Rinpoche đã có mặt để cung đón và thỉnh Ngài quang lâm đến Pháp toà toạ lạc ở bên trong. Hội trường đã chật kín người. Chư Tăng an toạ phía bên phải của Thánh Đức Đạt Lai Lạt Ma, trong khi chư Cư sĩ thì ngồi phía bên trái của Đức Ngài. Thánh Đức Đạt Lai Lạt Ma đã không phải mất nhiều thời gian để phát biểu trước Hội chúng:
“Phật giáo mà chúng ta đang có ở Tây Tạng là điều mà có thể được giải thích một cách khoa học và thực tiễn thông qua việc thực hành thiền định. Vì vậy, truyền thống Phật giáo Tây Tạng có thể chịu được sự thử thách khắc nghiệt cũng giống như vàng được thử bằng cách nung, cắt và đánh bóng.
“Các nhà khoa học không đưa ra bất kỳ khẳng định nào về kiếp trước hay kiếp sau, họ cũng chẳng đề cập gì về sự giải thoát; nhưng họ nhận ra rằng những người thực hành Phật giáo Tây Tạng luôn giữ được sự điềm tĩnh. Tâm trí của họ không bị xáo trộn bởi những cảm xúc tiêu cực. Nếu quý vị muốn nhìn nhận Phật giáo Tây Tạng dưới góc độ của sự giải thoát, thì phải còn một chặng đường dài ở phía trước; nhưng nếu quý vị thực hành tốt, thì quý vị sẽ trở nên điềm tĩnh và giao tiếp với người khác một cách trìu mến, thân thiện.
“Tôi đã thực hành Phật giáo Tây Tạng trong suốt cuộc đời của mình và cảm thấy rằng nó rất hữu ích. Nhiều bạn bè của tôi - trong đó có các nhà khoa học - cũng nhận ra được giá trị của truyền thống Phật giáo của chúng tôi.
“Những người không hiểu được Pháp thực sự là gì - thì thường tập trung vào việc trì tụng thần chú và thực hiện các nghi lễ. Đó không phải là thực hành Pháp thực sự. Việc thực hành Pháp thực sự - chính là điều phục được tâm trí bất ổn của mình. Đó là việc chuyển hóa tâm thức của mình để có thể làm suy yếu những cảm xúc tiêu cực, nhằm mang lại lợi ích cho tất cả chúng sinh. Họ cũng giống như quý vị, cũng muốn được hạnh phúc và không muốn khổ đau. Những chúng sinh như thế đã giúp chúng ta nuôi dưỡng lòng từ bi đối với tha nhân.
“Về phần tôi, ngay từ khoảnh khắc thức dậy vào buổi sáng, tôi luôn suy ngẫm về Bồ Đề Tâm và tánh Không, điều này thực sự đã giúp tôi tránh xa được những trạng thái tâm thức không thể chế ngự - đó chính là sự tham luyến và sân hận.
“Sẽ rất tốt nếu tất cả quý vị cũng có thể tương tác với những thành phần làm suy yếu những cảm xúc tiêu cực của tham luyến và sân hận bằng cách áp dụng giáo lý độc đáo của Phật giáo được lưu giữ trong truyền thống của chúng ta. Đó là điều mà tôi luôn cố gắng thực hành.
“Tôi đã bắt đầu học thuộc lòng và nghiên cứu các luận thuyết triết học từ lúc tôi còn rất bé. Khi lớn lên và phải đối mặt với đủ các loại thử thách, tôi nhận ra rằng những gì tôi học được khi đó - đã bao gồm một phương pháp cực kỳ thực tế để đối phó với những cảm xúc tiêu cực. Khi tôi tham dự kỳ thi lấy bằng Tiến Sĩ (Geshé) tại các trường Đại học Phật Giáo khác nhau quanh Lhasa và tranh luận với các Vị Tiến Sĩ rất lão luyện; tôi đã nhận ra được rằng phương pháp biện chứng và tranh luận hiệu quả như thế nào trong việc nghiên cứu Giáo lý Phật giáo.
“Điều quan trọng đối với tôi không phải là ngồi trên Pháp Toà cao như một Tulku, mà là tranh luận với các Vị Tăng bình thường bằng cách ngồi cùng với họ trong sân tranh luận. Đây là cách mà tôi chia sẻ sự giáo dục tâm linh của họ. Ngồi trên Ngai cao, giả vờ là một vị Lạt ma Thánh thiện - là một điều hết sức sai lầm.
“Về phần mình, tôi không hề giải đãi hay né tránh. Trong các kỳ thi, đôi khi tôi ngồi xuống và trả lời các câu hỏi được đặt ra cho mình, nhưng đồng thời tôi cũng dành thời gian để đặt ra câu hỏi. Tôi thấy sự tranh biện rất hiệu quả cho việc học tập của mình. Nó giúp tôi trở nên minh mẫn nhạy bén hơn và nhận thức về thực tế đúng đắn hơn.
“Tôi có tám Trợ lý Tranh biện, vài người trong số họ là những học giả xuất sắc mà tôi cảm thấy khó có thể đánh bại. Nếu tôi không chuẩn bị kỹ lưỡng và suy nghĩ thấu đáo về các chủ đề trước khi tranh biện với họ, thì rất khó để đưa ra những câu hỏi hiệu quả để đánh bật vị trí của họ trong cuộc tranh biện. Tuy nhiên, Trợ lý Tranh biện từ Tu viện Đức Dương là người mà tôi có thể vượt qua; và đôi khi tôi đã lừa được ông ấy, và thỉnh thoảng tôi lại bắt nạt ông ấy.
“Các vị trợ lý tranh biện khác đến từ Losel Ling, Gomang và Sera là một sự thử thách trong tranh biện, và tôi đã phải chuẩn bị thật kỹ lưỡng khi tranh biện với họ. Trên thực tế, Sera và Drepung là những nơi được nổi tiếng với kỹ năng tranh biện; trong khi số lượng chư Tăng ở Ganden thì ít hơn và được mệnh danh là ‘Những Bậc tu hành trên ngọn Đồi Từ Bỏ’. Các Vị học giả ở Sera và Drepung rất xuất sắc, họ chứng minh được tầm quan trọng như thế nào của sự tranh biện trong việc nghiên cứu triết học Phật giáo của chúng ta.
“Tất nhiên, những người ở các khu vực nằm trên vành đai dọc theo dãy Hy Mã Lạp Sơn, quý vị có niềm tin và hứng thú đối với truyền thống Phật giáo Tây Tạng. Tuy nhiên, điều quan trọng là quý vị phải học giáo lý thông qua sự tranh biện, dựa trên luận thuyết về logic và nhận thức luận - bản chất của tri thức - để quý vị có thể xóa bỏ được những quan niệm sai lầm. Đây chính là điều mà tôi đã làm khi tôi còn trẻ.
“Người Tây Tạng chúng tôi có truyền thống học cả Trung Quán Luận (Madhyamaka) và Logic (Pramana) cùng một lúc. Đây là một phương pháp độc đáo và hữu ích được bắt nguồn từ Truyền thống Nalanda. Tôi đã dồn hết tâm huyết của mình vào việc học cả hai lĩnh vực này.
“Tôi biết quý vị ở những khu vực nằm trên vành đai dọc theo dãy Hy Mã Lạp Sơn đã có những nền giáo dục vững chắc, nhưng vẫn luôn có những điều cần được cải thiện. Tôi khuyên quý vị nên học về Trung Quán và Logic từ những vị Thầy của mình, sau đó vận dụng những gì mình đã được học vào việc cùng tranh luận với nhau.”
Đức Ngài đã ám chỉ đến sự tàn phá mà chính quyền Trung Quốc đã gây ra cho các truyền thống nghiên cứu các luận thuyết vĩ đại ở Tây Tạng. Ngài nhấn mạnh tầm quan trọng của các học giả đến từ vùng Hy Mã Lạp Sơn đang nỗ lực để gìn giữ cho những truyền thống nghiên cứu này được tồn tại. Ngài nhớ lại sự hỗn loạn ở Tây Tạng năm 1959 đã khiến cho Ngài không thể ở lại được và phải rời đi. Ngài nói, kể từ đó, Chính phủ Ấn Độ đã hết sức ủng hộ và dành sự hỗ trợ lớn lao cho nhân dân Tây Tạng. Ngài nhắc lại cách mà các truyền thống học thuật vĩ đại đã không thể tiếp tục được ở Tây Tạng; và đã được tái thiết lập tại các trung tâm học thuật ở Ấn Độ như thế nào.
Ngài tiếp tục: “… Những truyền thống quý báu mà chúng ta có thể học hỏi và áp dụng trong cuộc sống hàng ngày đã bị suy giảm ở Tây Tạng. Những người đã tị nạn sang Ấn Độ phải có trách nhiệm bảo tồn những truyền thống này. Ở Tây Tạng, nhiều người đã phải chịu sự đối xử khắc nghiệt của chính quyền Trung Quốc; vì vậy ở đây - trong nền tự do của Ấn Độ - chúng ta phải làm bất cứ điều gì có thể - để bảo tồn những truyền thống quý báu này.
“Trước đây, chúng tôi đã có những Vị hành giả vĩ đại đã làm quen với những truyền thống chuyển hóa này. Việc này hiện nay rất khó thực hiện ở Tây Tạng, đó là lý do tại sao việc quý vị - những người ở vùng vành đai xuyên Hy Mã Lạp Sơn - nên duy trì những truyền thống này - lại quan trọng đến như vậy.
“Tôi đã học hành rất chăm chỉ khi còn trẻ; và đã đi tham quan các trung tâm học thuật của các Tu viện để tranh biện với các học giả ở đó trong Đại lễ Cầu nguyện (Mönlam Chenmo). Rất nhiều Geshés (Tiến sĩ Phật học) rất muốn tranh biện với tôi, và tôi rất biết ơn vì đã được tranh biện với họ. Giờ đây, khi nghĩ lại những gì mình đã học được trong chuyến tranh biện ở Lhasa, tôi cảm thấy cuộc sống của mình thật vô cùng ý nghĩa.
“Trong đêm mà tôi rời khỏi Norbulingka vào năm 1959, tôi đã dành rất nhiều thời gian để tìm hiểu - bao gồm cả việc tham khảo Vị Thần Tiên tri Nechung và những phương pháp bói toán. Tôi đã quyết định ra đi. Chúng tôi băng qua con sông chảy qua Lhasa và leo lên ngọn đèo. Từ đó, tôi nhìn lại thành phố nơi mà chính quyền Trung Quốc đã áp đặt những biện pháp kiểm soát chặt chẽ đến mức người dân phải chịu áp lực và căng thẳng rất lớn. Tôi cảm thấy rất buồn vì trước đây Lhasa đã từng là một nơi tuyệt vời để học tập và nghiên cứu các luận thuyết vĩ đại, nhưng giờ đây nó đã không còn nữa.
“Nhưng cứ buồn mãi như vậy cũng vô ích. Thay vào đó, chúng ta cần phải làm điều gì đó. Khi tôi đến vùng biên giới giữa Tây Tạng và Ấn Độ, tôi quyết định sẽ phải dồn hết sức lực vào việc xây dựng các thể chế để bảo tồn những gì mà chúng tôi đã từng có. Và chúng tôi đã làm rất tốt.
“Ở Trung Quốc, tình hình chính trị chưa được ổn định, nhưng sự quan tâm đến Phật giáo đang ngày càng gia tăng. Tôi đã nhận được nhiều lời mời đến viếng thăm Trung Quốc; nhưng tôi cảm thấy việc giảng dạy về Phật giáo ở một đất nước không có tự do sẽ rất khó khăn - tôi cảm thấy việc giảng dạy về Phật giáo ở Ấn Độ sẽ hiệu quả hơn.
“Người dân vùng Hy Mã Lạp Sơn cùng chia sẻ tôn giáo và văn hóa với chúng tôi, đặc biệt là về lĩnh vực ngôn ngữ và văn học. Tôi đã làm tất cả những gì có thể để khôi phục và củng cố mối quan hệ giữa chúng ta.”
Phát biểu điều này xong, Đức Ngài đã trở về phòng để nghỉ ngơi.
