Karsha Phodrang, Zanskar, Ladakh, Ấn Độ - Hôm nay, ánh nắng ban mai đang chiếu xuống thung lũng sông Zanskar. Pháp Toà của Thánh Đức Đạt Lai Lạt Ma đã được an trí trên hiên của Cung Điện Karsha, đối diện với Tu viện Karsha. Trong số khoảng 21.000 người đã vân tập để lắng nghe Ngài thuyết giảng, chư Tăng Ni an toạ trong Chùa phía sau lưng Ngài; và chư Cư sĩ ngồi dưới những chiếc ô trên mặt đất phía trước Ngài. Một số nhóm học sinh, Tăng Ni đang tranh luận khi Ngài quang lâm đến. Ngài nhìn quanh Hội chúng, mỉm cười và vẫy tay chào họ, rồi an toạ.
"Bát Nhã Tâm Kinh" được tụng bằng tiếng Tây Tạng, tiếp theo là bài kệ kính lễ từ “Hiện Quán Trang Nghiêm Luận”. Sau đó, một Mạn Đà La tượng trưng cho toàn thể vũ trụ được dâng lên, và bài kệ này được xưng tụng:
Nguyện cầu tiếng trống của Pháp Âm vĩ đại
Xua tan khổ đau của tất cả chúng sinh;
Nguyện cầu Ngài trường thọ để giảng Kinh
Qua hàng tỷ bất khả tư nghì A tăng kỳ kiếp.
Trước khi bắt đầu thuyết giảng, Thánh Đức Đạt Lai Lạt Ma đã khiến cho người dân địa phương vô cùng xúc động khi Ngài đội chiếc mũ của Lạt Ma Zanskari, như thể Ngài là một trong số họ. Tiếng vỗ tay vang dội khắp trong Đại chúng.
Ngài bắt đầu: “Hôm nay, tại vùng đất Ấn Độ này, chúng ta đã vân tập cùng nhau ở đây để tham dự một buổi thuyết giảng Phật pháp. Mục đích của tôi là giới thiệu cho quý vị về giáo lý của Đức Phật. Phật giáo đã lan rộng khắp Tây Tạng - vùng đất được bao quanh bởi dãy núi Tuyết. Nhưng hiện tại, chúng tôi đã bị mất đi quê hương của mình. Tuy nhiên, toàn bộ giáo lý của Đức Phật mà chúng tôi gìn giữ ở Tây Tạng giờ đây đang được thịnh hành ở vùng Hy Mã Lạp Sơn. Giáo lý của Đức Phật sẽ còn phát triển trong một thời gian dài nữa. Ở phương Tây, nơi mọi người có tư duy khoa học, nhiều người hiện đang quan tâm đến các truyền thống của chúng tôi.
“Chuyển hóa tâm thức không phải là điều mới mẻ đối với chúng ta, nhưng ở những nơi khác trên thế giới, việc quan tâm đến giáo lý của Đức Phật thì còn rất mới mẻ.
Khi chúng ta nói, “Con xin quy y Phật…”, thì chúng ta nên hiểu ý nghĩa của từ “Phật”. Âm tiết đầu tiên của từ Tây Tạng ‘Sang-gyé’ là chỉ cho một bậc đã vượt qua mọi nhiễm ô - bao gồm những cảm xúc tiêu cực và những phiền não còn sót lại của những cảm xúc ấy. Âm tiết thứ hai tượng trưng cho việc nhìn thấy rõ ràng mọi thứ cần được biết, chẳng hạn như Hai Chân Lý (Nhị Đế). Do đó, Đức Phật là bậc đã vượt qua mọi sự tiêu cực và đạt được trí tuệ thấu hiểu viên mãn và rõ ràng về các pháp cần được liễu ngộ.
Từ “Chö” tiếng Tây Tạng có nghĩa là “Pháp”, ám chỉ cho những điều có thể bảo vệ được bạn. Nó bảo vệ bạn tránh khỏi điều gì? Về điều này thì chúng ta nên nghiên cứu và tìm hiểu.
“Đức Phật đã bắt đầu truyền bá Chánh Pháp của Ngài đầu tiên là về “Tứ Diệu Đế” và cuối cùng Ngài nhập vào Niết Bàn. Trong khoảng thời gian đó, Ngài đã ban truyền những Giáo lý sâu rộng khác. Sau này, các bậc Thầy như Ngài Long Thọ đã giải thích những Giáo lý này dưới ánh sáng của lý luận và logic.
Phật giáo được truyền bá đến Tây Tạng dưới triều đại của các Hoàng đế Songtsen Gampo và Trisong Detsen. Hoàng Đế Trisong Detsen đã thỉnh các Ngài Tịch Hộ, Ngài Liên Hoa Giới và Đức Liên Hoa Sanh đến Tây Tạng, những Vị này đã giới thiệu và thiết lập các giáo lý cả về mặt Kinh giáo và Chứng ngộ của Kinh điển và Mật điển.
“Giáo Pháp cần phải có sự liên quan đến việc rèn luyện tâm thức. Nó không phải giống như việc xây dựng chùa chiền hay xây dựng bảo tháp. Nó liên quan đến việc chuyển hóa tâm thức. Ví dụ, nếu quý vị có thể trưởng dưỡng lòng kiên nhẫn, thì quý vị sẽ có thể đối phó với các vấn đề rắc rối và những khó khăn mà không cảm thấy chán nản. Quý vị sẽ có đủ can đảm để đi theo con đường mà Đức Phật đã từng đi và đã từng chỉ dạy.
“Quý vị cần phải hiểu đau khổ là gì; và tại sao nó lại xảy ra. Như tôi đã nói, Giáo Pháp cho chúng ta lòng can đảm để đối mặt với những khó khăn. Đối với trường hợp của riêng tôi, nhờ vào lòng bi mẫn của các bậc Thầy mà tôi đã có thể học được Giáo lý của Đức Phật từ khi còn rất bé. Ban đầu, tôi không hiểu được mục đích của Giáo lý; nhưng khi lớn lên, tôi bắt đầu hiểu được rằng Giáo lý quả thật rất thực tế và hữu ích như thế nào trong cuộc sống của mình. Khi tôi đối mặt với những thử thách khác nhau, sự hiểu biết về tâm linh của tôi đã tạo nên một sự khác biệt. Am hiểu được Giáo lý sẽ giúp cho quý vị có được sự định tĩnh, điềm đạm.
“Thực hành chủ yếu của tôi là tu tập song song Bồ đề tâm và tri kiến về tính Không. Tôi sử dụng phương pháp phân tích để hiểu về tính Không; và tôi thấy điều đó thực sự rất hữu ích.
“Giáo lý của Đức Phật bao gồm những gì? Nó mang đến cho chúng ta cơ hội để chuyển hóa tâm thức của mình mà không để cho những cảm xúc phiền não chế ngự. Điều quan trọng ở đây là học hỏi Giáo lý để hiểu biết và áp dụng nó vào cuộc sống của mình.”
Thánh Đức Đạt Lai Lạt Ma chỉ vào bức tượng Phật khổng lồ mới xây phía bên dưới Tu viện Karsha và giải thích rằng: khi chúng ta nhìn thấy những hình ảnh của Đức Phật, điều đó sẽ nhắc nhở chúng ta suy ngẫm về những lời mà Ngài đã dạy. “Tôi sinh ra ở vùng Amdo xa xôi héo lánh và tôi đã đến Lhasa, nơi đó tôi được nghe những lời dạy bảo, suy ngẫm về những lời dạy ấy và áp dụng chúng vào sự thực hành của mình. Tôi tin rằng bằng cách thực hành lời dạy của Đức Phật, chúng ta không những chuyển hóa được tâm thức của chính mình mà còn có thể đóng góp cho sự hòa hợp của xã hội.
“Chúng ta vân tập về Zanskar này không phải vì bất kỳ động cơ chính trị nào, mà là vì đức tin và những lời cầu nguyện trong quá khứ. Chúng ta cần phải học hỏi, suy ngẫm và lĩnh hội được hương vị của Giáo lý. Nó không phải là sự hào nhoáng bên ngoài; mà đó là về vấn đề trưởng dưỡng một tâm thức tĩnh lặng, an lạc và sức mạnh nội tâm. Mục tiêu của chúng ta là sống một cuộc đời ý nghĩa với sự bình an trong tâm hồn. Nếu quý vị nghiên cứu học hỏi, quý vị sẽ có được niềm tin vào Giáo Pháp. Nếu quý vị đạt được tuệ giác dựa trên lý trí và logic, quý vị sẽ có thể chuyển hóa được tâm thức của mình và đạt được sự bình an trong tâm hồn.
“Hôm nay, tôi được thỉnh cầu thuyết giảng về bài giảng ngắn ‘Ba Cốt tuỷ của Đạo Lộ’. Bài giảng bắt đầu bằng lời tri ân kính đến các bậc thầy và tiếp tục:
"Con xin đem hết khả năng mình giảng giải
Tinh tuý uyên thâm mọi Giáo lý Phật Đà
Là con đường chư Bồ Tát hằng ngợi ca
Cổng vào cho người may - thiết tha cầu giải thoát."
“Bài kệ thứ ba đề cập rằng:
"Nếu không quyết tâm thuần khiết cầu giải thoát
Thì không cách nào ngưng cám dỗ trong luân hồi dục lạc
Thế nên ngay khoảnh khắc đầu tiên vừa xuất phát
Hãy tìm kiếm quyết tâm xả ly cầu giải thoát!"
Bài kệ thứ tư tiếp tục:
"Thân mãn hạ và cơ hội rất khó tìm
Ta không còn thời gian để lãng phí!
Hãy khước từ những cám dỗ đời hiện tại
Và cắt đứt sự dính mắc kiếp tương lai
Thường suy tư hậu quả vô phương tránh
Của nghiệp tạo ra và đau khổ của thế gian này!"
“Khi quý vị nhìn vào những người khác nhau trên thế gian này; quý vị sẽ thấy rằng họ đang bám víu vào những niềm vui trong cuộc sống của mình - những thứ vốn dĩ là nguồn gốc của sự khổ đau, phải không? Khi quý vị có quyết tâm nghiêm túc muốn được giải thoát, thì tâm trí của quý vị sẽ được bình yên và quý vị sẽ không cố gắng làm tổn hại người khác. Trong các tôn giáo khác nhau trên thế giới, chẳng hạn như Cơ đốc giáo và Hồi giáo, khi các tín đồ thành tâm thực hành, thì luôn có sự bình yên ở những nơi họ đang sinh sống.
“Có 18 phẩm chất đặc biệt đối với sự hiện hữu của một con người. Đó chính là cơ hội để học hỏi giáo lý và sống một cuộc đời có ý nghĩa. Nhưng nếu quý vị không hiểu giáo lý, thì những phẩm chất ấy sẽ chẳng giúp được gì cho quý vị để đạt được sự hạnh phúc lớn hơn cho bản thân mình và cho người khác.
Như bài kệ thứ ba đã đề cập:
"Nếu không quyết tâm thuần khiết cầu giải thoát
Thì không cách nào ngưng cám dỗ trong luân hồi dục lạc
Thế nên ngay khoảnh khắc đầu tiên vừa xuất phát
Hãy tìm kiếm quyết tâm xả ly cầu giải thoát!"
“Khi còn bé, tôi chỉ có một chút lòng vị tha đối với người khác. Nhưng sau đó, các vị thầy của tôi, Ling Rinpoche và Trijang Rinpoche, đã dạy tôi về điều này, tôi đã suy ngẫm về nó và lòng quan tâm dành cho tha nhân của tôi đã phát triển và lớn mạnh. Kết quả là, khi nhìn lại cuộc đời mình bây giờ, tôi cảm thấy nó thật vô cùng ý nghĩa.
“Tôi đã đối mặt với đủ các loại thử thách, nhưng nhờ vào sự trợ giúp của lòng quyết tâm xả ly để đạt được sự giải thoát, của Bồ Đề Tâm và của tri kiến đúng đắn về tánh Không; tôi vẫn luôn kiên định với quyết tâm thực hành lời dạy của Đức Phật. Khi tôi chứng kiến sự xung đột trên thế giới, lòng dũng cảm và niềm khát khao mong muốn giúp đỡ người khác của tôi được tăng trưởng. Điều này đã giúp tôi không những không bị trầm cảm mà còn nuôi dưỡng được sức mạnh nội tâm; và nới lỏng được sự kìm kẹp của tính vị kỷ.
“Trong cõi luân hồi, sự đau khổ phát sinh ở khắp mọi nơi do nhiều nguyên nhân và điều kiện khác nhau. Khi chúng ta chứng kiến sự khổ đau; chúng ta sẽ được thôi thúc để phát triển lòng quyết tâm xả ly giải thoát. Tôi nhận thấy rằng mọi người đều khát khao hạnh phúc, nhưng phần lớn họ lại bị cuốn vào những thú vui của cuộc sống này. Khi nghĩ về cuộc đời của chính mình, tôi nhận ra rằng mình thật may mắn vì mình không có sự dính mắc này. Thay vào đó, tôi luôn tập trung vào những hoạt động để thực hiện vì lợi ích của tha nhân.
“Khi quý vị để cho tâm thức của mình bị xáo trộn bởi hận thù và tham luyến, quý vị sẽ chỉ gặp phải toàn những khổ đau và rắc rối. Nếu quý vị phát triển được Bồ Đề Tâm vì tha nhân - ở một mức độ nào đó - thì quý vị có thể cảm thấy tự tin về kiếp này và kiếp sau.
“Về phần mình, tôi không muốn khoe khoang, nhưng ngay khoảnh khắc khi thức dậy mỗi buổi sáng, tôi đều quán chiếu về Bồ Đề Tâm. Điều đó đã giúp cho tôi phát triển sự tự tin để làm việc vì lợi ích của tha nhân.
Như bài kệ thứ sáu đã nói:
"Nếu chỉ có tâm yểm ly cầu giải thoát
Mà thiếu Bồ Đề Tâm thanh tịnh thuần chơn
Thì hạnh phúc Bồ Đề vô thượng không thể đạt
Vậy Bồ Tát nên phát khởi Tâm Bồ Đề toàn giác."
Bài kệ thứ bảy và thứ tám đã phác họa cách phát khởi tâm như vậy:
"Bị cuốn phăng bởi dòng thác của bốn con sông hung dữ;
Bị trói chặt hoàn toàn bởi xiềng xích nghiệp lực khó đoạn trừ;
Bị mắc kẹt trong lưới sắt của quan niệm sai lầm về bản ngã danh hư;
Hoàn toàn bị che lấp bởi bóng tối vô minh bao phủ.
Sinh rồi lại tái sinh trong vòng luân hồi triền miên bất tận
Bị ba loại khổ đau không ngừng dứt tra tấn dày vò;
Tất cả chúng sinh mẹ của tôi đang lâm vào tình trạng đó;
Nghĩ đến họ mà tôi phát khởi Tâm vô thượng Bồ đề Giác ngộ!”
‘Mọi người khác cũng giống như ta, không muốn khổ đau, mà chỉ mong cầu hạnh phúc. Nhưng vì không hiểu được nguyên nhân gây ra sự đau khổ và nguyên nhân của hạnh phúc, nên chúng ta đã để cho mình bị tam độc, tham, sân, si nhấn chìm. Khi chúng ta làm quen với Tâm Bồ Đề và thấy người khác khổ đau, chúng ta mong muốn làm việc vì lợi ích của họ bằng cách đạt được sự giác ngộ.
“Điều này được phản ánh trong những câu của bài kệ thứ tám:
"Sinh rồi lại tái sinh trong vòng luân hồi triền miên bất tận
Bị ba loại khổ đau không ngừng dứt tra tấn dày vò;
Tất cả chúng sinh mẹ của tôi đang lâm vào tình trạng đó;
Nghĩ đến họ mà tôi phát khởi Tâm vô thượng Bồ đề Giác ngộ!”
“Như tôi đã nói, ‘Ai cũng khát khao hạnh phúc và không muốn khổ đau, nhưng khổ đau cứ đến với chúng ta trong khi niềm hạnh phúc dường như lại quá xa vời. Vì vậy, chúng ta cần phải suy tư đến việc làm lợi ích cho tha nhân - những người mẹ đau khổ của chúng ta.’
“Những lý do để phát triển chánh kiến như đã đề cập trong bài kệ thứ chín đã nói rõ:
“Dù kiên quyết để đạt được tâm yểm ly và Bồ đề Tâm;
Nhưng thiếu trí tuệ liễu ngộ được tánh Không
Ta không thể cắt đứt gốc rễ của luân hồi sinh tử.
Thế nên hãy tinh cần để liễu đạt lý Duyên Sinh!”
“Duyên khởi nghĩa là bất cứ điều gì, dù là bên ngoài hay bên trong, ngay cả những phẩm chất cao quý nhất của Đức Phật, thì sự duyên khởi cũng không làm chệch hướng sự hiểu biết về tánh Không. Sự sinh khởi đề cập đến cách mà các pháp tồn tại dưới dạng nguyên nhân và điều kiện của chúng - tính quy ước của chúng.
“Làm việc vì hạnh phúc bằng cách tạo ra nguyên nhân của hạnh phúc; và chiến thắng đau khổ bằng cách vượt qua nguyên nhân của sự đau khổ, là điều rất tốt. Nếu quý vị quán chiếu về Bồ Đề Tâm - điều mà tôi thường làm - cũng như quan điểm về tánh Không, cả hai điều mà tôi đều quán chiếu ngay từ khoảnh khắc mà tôi thức dậy, thì quý vị sẽ thấy chúng thực sự mang lại những lợi ích thiết thực như thế nào. Không ai trong số quý vị ở đây muốn đau khổ cả; quý vị đều muốn được hạnh phúc. Đau khổ xuất phát từ thái độ vị kỷ của chúng ta. Để đối trị lại những điều này, chúng ta nên cố gắng trân trọng người khác trong khả năng có thể và hãy làm suy yếu thái độ vị kỷ của mình.
“Đây là cách chuyển hóa tâm thức của mình bằng cách trưởng dưỡng lòng vị tha. Tôi thấy điều này thực sự rất hữu ích. Việc quán chiếu và làm quen với thái độ trân trọng dành cho tha nhân - rõ ràng sẽ mang lại sự chuyển hóa nội tâm. Tôi khuyên quý vị nên thực hiện điều này càng nhiều càng tốt.
“Như tôi đã đề cập, tôi đã rèn luyện tâm mình từ khi còn bé, và tôi nhận thấy rằng tâm mình đã chuyển hoá qua từng năm. Vì vậy, chư Pháp hữu thân mến! Tôi khuyên các bạn hãy phát triển Bồ Đề Tâm. Việc mang lại sự thay đổi cho tâm thức của mình bằng cách làm quen với những nguyên lý này là điều hoàn toàn tự nhiên. Từ vô thủy, chúng ta đã quen với những tập khí của tham ái và sân hận. Nếu chúng ta có thể phát triển những phương pháp đối trị với những cảm xúc phiền não này, thì chúng ta sẽ dần dần có thể chuyển hóa tâm mình bằng cách giảm bớt sự vị kỷ và quan niệm sai lầm về thực tại.
“Những bài kệ số mười, mười một và mười hai đã nói với chúng ta rằng:
"Ai thấy được nguyên nhân và kết quả không thể sai lầm
Của vạn pháp hiện tượng trong cõi luân hồi và cực lạc,
Và tận diệt tất cả mọi nhận thức tà kiến sai lầm,
Vị ấy đã bước vào con đường làm hài lòng Chư Phật."
"Các pháp trình hiện là Duyên sinh không nhầm lẫn
Tánh Không thoát khỏi mọi giới hạn 'chắc thật là';
Khi nào vẫn thấy cả hai còn tách biệt
Bạn chưa hiểu ra thâm ý của Phật Đà".
"
Khi cả hai sự nhận thức cùng xảy ra một lúc
Từ chỉ cái nhìn lý Duyên sinh chân thật
Trí tuệ chắc chắn sẽ được phát sinh
Đoạn trừ hoàn toàn vọng tâm chấp thủ
Thành tựu chánh kiến phân tích uyên thâm”
“Ba cốt tuỷ của Đạo lộ để chuyển hóa nội tâm là: tâm xả ly, tâm bồ đề vị tha và chánh kiến về tánh Không. Tôi đã nỗ lực trau giồi những điều này và thấy chúng thực sự hữu ích. Ngày càng có nhiều người quan tâm đến Giáo lý của Đức Phật. Chúng ta cũng là những đệ tử của Ngài nên cần phải cố gắng hết sức để chia sẻ những gì mà chúng ta biết được vì lợi ích của thế giới. Khi quý vị làm quen với tâm vị tha, nó sẽ giúp làm giảm thiểu sức mạnh của thái độ vị kỷ của quý vị.”
Tiếp theo, Thánh Đức Đạt Lai Lạt Ma tuyên bố rằng Ngài sẽ chủ trì một buổi lễ ngắn về phát triển Bồ Đề Tâm. Để bắt đầu, Ngài khuyên tất cả mọi người đang hiện diện hãy trì tụng bài "cầu nguyện bảy chi" để tịnh hoá và tích lũy công đức. Ngài yêu cầu mọi người cùng đọc theo Ngài những bài kệ sau:
"Con xin quy y ngôi Tam Bảo ;
Sám hối tất cả từng tội chướng;
Tuỳ hỷ công đức chư chúng sanh;
Nguyện con được Phật Đạo viên thành!
Con xin quy y cho đến ngày giải thoát,
Quay về nương tựa Phật, Pháp và Tăng Đoàn,
Hoàn thành mục đích cho mình và người khác
,
Nguyện trưởng dưỡng Bồ Đề Tâm tỉnh giác!
Khi phát triển tâm nguyện cho giác ngộ tối cao,
Con mời thỉnh tất cả chúng sanh như khách quý,
Thực hành hạnh giác ngộ vô song trong hoan hỷ,
Vì lợi lạc chúng sanh - nguyện đắc thành Phật Vị."
Trong khi ban khẩu truyền thần chú của Đức Phật, Đức Quán Thế Âm, Đức Văn Thù, Đức Arya Tara, Đức Phật Dược Sư, Đức Liên Hoa Sanh và cuối cùng là lời cầu khẩn Mig-tse-ma của Đức Jé Tsongkhapa, Ngài lại yêu cầu đại chúng đọc theo Ngài.
Lời cuối cùng của Thánh Đức Đạt Lai Lạt Ma là “Ba cốt tuỷ của Đạo lộ chính là phương pháp tối thượng để trở thành một đệ tử chân chính của Đức Phật.
Một Mạn Đà La tạ ơn đã được dâng lên, tiếp theo là lời cầu nguyện cho sự trường thọ của Thánh Đức Đạt Lai Lạt Ma, Lời Chân Lý, lời khẩn cầu đến các vị thần Hộ Pháp của Tây Tạng, và những bài kệ cát tường.
Thánh Đức Đạt Lai Lạt Ma cảm ơn tất cả những người đã tham gia tổ chức sự kiện này, cũng như tất cả những người tham dự Pháp Hội.
