Một khi người ta chấp nhận một tôn giáo, họ nên thực tập một cách chân thành. Thực sự tin tưởng vào Chúa, Phật, Allah hay Shiva nên truyền cảm hứng cho người ta trở nên một chúng sanh lương thiện. Một số người tuyên bố phải có niềm tin vào tôn giáo của họ nhưng hành động trái ngược với giới cấm đạo đức của tôn giáo đó. Họ cầu nguyện cho sự thành công cho những hành động gian dối và tham nhũng của mình, cầu Chúa hay Phật để giúp vượt qua những hành động sai trái của họ. Không có điểm nào trong người đó như họ nói họ là người của tôn giáo.
Ngày nay thế giới đối diện với một cuộc khủng hoảng liên quan tới sự thiếu tôn trọng các nguyên tắc tâm linh và giá trị đạo đức. Những công đức như thế không thể bị ép buộc bởi pháp luật hay khoa học, cũng không thể gây ra sợ hãi cho hành vi đạo đức. Thay vào đó, người ta phải có niềm tin vào giá trị của nguyên tắc đạo đức để họ sống có đạo đức.
Ví dụ, Mỹ và Ấn Độ có các tổ chức chính phủ vững chắc, nhưng nhiều người liên quan đến việc thiếu các nguyên tắc đạo đức. Tự kỷ luật và tự kiềm chế trong tất cả công dân-từ CEO đến nhà lập pháp và giáo viên-thì cần thiết để tạo ra một xã hội tốt đẹp. Nhưng những đức tính này không thể áp đặt từ bên ngoài. Chúng đòi hỏi phải tu tập nội tâm. Đây là lý do tại sao tinh thần và tôn giáo có liên quan đến thế giới hiện đại.
Ấn Độ, nơi tôi sống, đã là ngôi nhà cho những ý tưởng của chủ nghĩa thế tục, bao quát và đa dạng trong khoảng 3000 năm. Một phái triết học truyền thống khẳng định rằng chỉ có những gì chúng ta biết thông qua ngũ quan tồn tại. Những trường phái triết học khác của Ấn Độ phê phán kiến chấp hư vô này nhưng vẫn coi những người theo nó như thánh. Tôi xúc tiến loại thế tục này: trở thành loại người không hại người khác bất kể những khác biệt tôn giáo sâu sắc.
Trong những thế kỷ trước, người Tây Tạng biết rất ít về thế giới bên ngoài. Chúng tôi sống ở trên một cao nguyên rộng vây quanh là những ngọn núi cao nhất thế giới. Hầu hết mọi người là Phật tử, trừ một số ít là Hồi giáo. Rất ít người nước ngoài đến chỗ chúng tôi. Kể từ khi chúng tôi lưu vong vào năm 1959, người Tây Tạng tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Chúng tôi liên quan đến những tôn giáo, dân tộc và văn hóa mà có những quan điểm rộng rãi.
Hơn nữa, thế hệ trẻ Tây Tạng ngày nay nhận được một nền giáo dục hiện đại, ở đó họ tiếp xúc với những quan điểm không thấy trong truyền thống ở nước họ. Giờ đây bắt buộc các Phật tử Tây Tạng có khả năng giải thích rõ ràng mục tiêu và niềm tin của họ cho người khác bằng lý lẽ. Chỉ trích dẫn kinh Phật thôi không đủ sức thuyết phục người khác, họ không lớn lên như những Phật tử có niềm tin vững chắc với giáo pháp của Phật. Nếu chúng ta cố gắng chứng minh chỉ bằng cách trích dẫn kinh điển, thì người ta có thể trả lời: “ai cũng có sách để trích dẫn!”.
Ngày nay tôn giáo gặp phải ba thách thức chính: chủ nghĩa cộng sản, khoa học hiện đại và sự kết hợp của chủ nghĩa tiêu thụ và chủ nghĩa duy vật. Mặc dù cuộc chiến tranh lạnh đã kết thúc hàng thập kỷ trước, tín ngưỡng và chính phủ cộng sản vẫn ảnh hưởng mạnh đến đời sống ở các quốc gia Phật giáo. Ở Tây Tạng, chính quyền cộng sản kiểm soát sự xuất gia của tăng, ni và cũng điều khiển cuộc sống trong các tu viện tăng và ni. Họ cũng kiểm soát hệ thống giáo dục, dạy trẻ em rằng Phật giáo đã lỗi thời.
Cho đến nay, khoa học hiện đại tự giới hạn trong việc nghiên cứu về các hiện tượng vật chất tự nhiên. Phần lớn các nhà khoa học chỉ khảo sát những gì có thể đo lường được bằng các dụng cụ khoa học, giới hạn phạm vi việc nghiên cứu và hiểu biết của họ với vũ trụ. Hiện tượng như tái sanh và sự tồn tại của tâm thức vì tách biệt với não bộ nên nằm ngoài phạm vi nghiên cứu khoa học. Vài nhà khoa học, dù họ không có bằng chứng về sự tồn tại của những hiện tượng này, họ vẫn xem chúng không có giá trị để nghiên cứu. Nhưng có lý do lạc quan. Trong những năm gần đây, tôi đã gặp nhiều nhà khoa học có tâm cởi mở, và chúng tôi đã có những cuộc thảo luận có lợi ích cho nhau, đã làm nổi bật những điểm chung cũng như những ý kiến khác nhau-mở rộng thế giới quan điểm của các nhà khoa học và các Phật tử trong tiến trình này.
Rồi có chủ nghĩa vật chất và chủ nghĩa tiêu thụ. Tôn giáo coi trọng hành vi đạo đức, chúng có thể liên quan đến sự trì hoãn do lối sống biết đủ, trong khi chủ nghĩa tiêu thụ hướng chúng ta đến hạnh phúc tức thời. Những niềm tin truyền thống nhấn mạnh sự thỏa mãn hướng nội và tâm an lành, trong khi chủ nghĩa duy vật cho rằng hạnh phúc đến từ các đối tượng bên ngoài. Những giá trị tôn giáo như từ bi, bố thí và thành thực đã bị đánh mất trong sự cuốn hút làm tiền nhiều hơn và có nhiều đồ tốt hơn. Tâm trí của nhiều người bối rối về hạnh phúc là gì và làm thế nào để tạo ra nó.
Nếu bạn nghiên cứu lời Phật dạy, bạn có thể tìm ra những lời dạy hòa hợp với quan điểm của bạn về giá trị xã hội, khoa học và chủ nghĩa tiêu thụ-và có những lời dạy không phù hợp. Vậy cũng được. Tiếp tục nghiên cứu và quán chiếu những gì bạn khám phá. Bằng cách này, bất kỳ những kết luận nào bạn đưa ra đều dựa trên lý trí, không phải đơn thuần là truyền thống, áp lực từ bạn bè hay niềm tin mù quáng.
Đạt Lai Lạt Ma thứ 14, Tenzin Gyatso, là nhà lãnh đạo tinh thần của Tây Tạng. Ngài là đồng tác giả với Thubten Chodron về "Tiếp cận con đường Phật giáo", bài báo này được phỏng theo từ tác phẩm đó.
Được xuất bản lần đầu trong tờ Tạp Chí Wall Street vào ngày 6 tháng 7 năm 2017.
